SDM-Valorum heeft creatief concept voor vermogensbescherming: ‘Verkoop het familiebedrijf zo snel mogelijk’

Voor veel ondernemers vormt hun bedrijf het belangrijkste vermogensbestanddeel. Dat is een risico, want wat als de onderneming plots veel minder waard wordt? Het Antwerpse SDM-Valorum heeft een creatieve oplossing.

SDM-Valorum werkte een zogenoemde ‘owner buy-out’ uit. Daarbij verkoopt de ondernemer zijn bedrijf in twee fases. Voor een periode van vijf jaar nemen verschillende investeerders elk een minderheidsparticipatie, terwijl de ondernemer de leiding behoudt. Dan volgt de definitieve verkoop. Met de opbrengst kan de ondernemer eventueel participeren in gelijkaardige transacties.

Een voorbeeld van zo’n deal raakte half september bekend. Walter Van Gastel, gewezen topman van de gelijknamige tuincentra, participeert samen met anderen in Blue1, de distributeur van AdBlue-pomptoestellen. “Dat was geen lucky shot”, zegt Jo Goossens, partner bij SDM-Valorum. “Die operatie past in een geheel van bedrijfsverkopen en participaties die ondernemers in ons netwerk in elkaars bedrijven nemen. Smart deals, noemen we die.”

SDM-Valorum werkte de voorbije kwarteeuw aan 1250 klassieke fusie- en overnametransacties. Meestal was de koper een sectorgenoot of een private-equitygroep. Die laatste groep kan meestal hoog bieden, omdat ze met een beperkte hoeveelheid aan kapitaal en relatief veel geleend geld een leveraged buy-out kan doen. Met de cashflow van het stevig groeiende bedrijf wordt nadien de lening afbetaald.

“Een private-equityspeler is voor sommige ondernemingen een goede oplossing”, zegt Jan Verbrugge, oprichter van SDM-Valorum. “Maar heel wat ondernemers zijn er niet rijp voor. Ze beschouwen zulke investeerders als een schoonmoeder die op hun vingers komt kijken. Private equity komt bij de raad van bestuur achterwaarts de vergaderzaal binnen, omdat hij de exit in het oog houdt.”

Minder lenen

En dus bedacht SDM-Valorum de ‘owner buy-out’. Een team is er al twee jaar mee bezig. De eigenaar verkoopt in dat geval de aandelen van zijn bedrijf aan een nieuw opgerichte holdingvennootschap, de ‘newco’. Met een deel van de opbrengst koopt hij een minderheidsparticipatie in de newco. Dat doen ook 20 tot 60 individuele investeerders, die SDM-Valorum samenbrengt (zie kader Externe investeerders). Maar ook het management en eventueel de kinderen kunnen participeren.

De holding leent bij de bank evenveel als het kapitaal dat de aandeelhouders aanbrengen. “De banken financieren dus slechts 50 procent van de overname van het bedrijf door de newco”, zegt Goossens. “Dat is heel wat minder dan wat private-equitygroepen lenen voor een leveraged buy-out. Daarom stappen de banken graag mee in ons verhaal. De lening wordt in vijf jaar afbetaald met dividenden van het operationele bedrijf onder de holding. Door de volledige afbetaling aan het einde van de rit, verdubbelt de waarde van de participatie van de aandeelhouders.”

Vijf jaar later

Er wordt ook een nieuw businessplan opgesteld met een realistische groeiprognose, bijvoorbeeld 2 procent per jaar. Goossens: “Dat is heel wat minder agressief dan wat de klassieke private-equity-investeerder vraagt. Meestal volgt YouContrl (van de accountancygroep Bofidi) het businessplan van het bedrijf op en rapporteert het aan het bestuursorgaan en de investeerders. De ondersteuning en de financiële opvolging maken dat de waarde van de onderneming meer dan verdubbelt.”

Na vijf jaar beslissen de aandeelhouders hoe het verder moet. De oorspronkelijke eigenaar kan het bedrijf verkopen aan een derde partij, het management of een van de participanten. “Die laatsten staan door de gestegen waarde van hun deel in de holding financieel sterk als ze met de bank praten over een volledige overname”, zegt Goossens. “Zo is een machtswissel mogelijk zonder het familievermogen te bezwaren.”

Volgens Verbrugge is een owner buy-out financieel voordeliger dan een leveraged buy-out. “In de eerste fase waarderen we het bedrijf wel wat lager dan wat een private-equitygroep zou doen. Maar in de tweede verkoopfase, vijf jaar later, passeert de ondernemer als minderheidsaandeelhouder nog eens langs de kassa, met aandelen die dubbel zoveel waard zijn. En ondertussen werd hij als manager betaald.”

In 2018 zette SDM-Valorum owner buy-outs op rond het dienstenchequebedrijf Perfectie@home (20 miljoen omzet), de warmte- en koeltechnieker Maes Industries (10 miljoen), de SAP-integrator TheValueChain (30 miljoen), de IT-integrator voor callcenters DDM (7 miljoen) en de distributeur in vijvertoebehoren Distripond (10 miljoen).

“Nu blijkt dat het model voldoende draagvlak heeft, willen we het in een sneller tempo lanceren”, vervolgt Verbrugge. “Het is ook een oplossing voor heel wat familiebedrijven die met de opvolging kampen.”

Minder afhankelijk

Verbrugge adviseert eigenaars dus in een vroeg stadium hun bedrijf te verkopen. Hij weet dat de eerste reactie meestal negatief is. Voor nogal wat ondernemers is hun bedrijf hun leven. Verbrugge: “Dat is net het gevaar. Stel je voor dat een vermogensbeheerder aan een ondernemer zou adviseren al zijn geld in één aandeel te beleggen. Die vliegt buiten. Maar het eigen bedrijf maakt dikwijls 80 procent van het vermogen van de ondernemer uit. De familie is zo niet alleen financieel afhankelijk van de expertise van de ondernemer, maar ook van zijn gezondheid, de familiesituatie en de evolutie van de sector. Wij geven zelfs kleinere familiale ondernemingen de kans het bedrijfsrisico te spreiden. Met een smart deal kan de ondernemer zijn vermogen voor 75 procent veiligstellen. Zo heeft hij een gezonde vermogensbalans, minder zorgen en kan hij zich beter concentreren op zijn bedrijf.”

Het goede voorbeeld

De externe investeerders in de holdings zijn, naast bestuurders van SDM-Valorum, dikwijls ondernemers voor wie de groep eerder al de verkoop van hun bedrijf organiseerde. “Zij gebruiken de opbrengst van hun verkoop deels voor nieuwe investeringen”, zegt Verbrugge. “Voor alle duidelijkheid: wij zoeken niet naar nieuwe investeerders. Er is geld genoeg op de markt. Veel Vlaamse investeerders zoeken een alternatief voor beursgenoteerde bedrijven. Ze hebben meer voeling met de klassieke Vlaamse kmo.”

SDM-Valorum verdient meestal 6 procent op de transactiewaarde bij de overname van het bedrijf. Elke investeerder draagt proportioneel bij aan die commissie. Als de deal niet doorgaat, zijn er geen kosten.

SDM-Valorum had in 2017 een omzet van 8,4 miljoen. Dit jaar mikt Verbrugge op 10 miljoen. Er wordt onderhandeld over vijftien nieuwe smart deals. SDM-Valorum stelde vorig jaar zijn kapitaal open voor 54 investeerders, die samen 35 procent van de groep in handen hebben. De partners hebben 55 procent. De rest is van het management. Verbrugge heeft 10 procent van de aandelen. “Vroeger was SDM mijn enige risico”, getuigt hij. “Vandaag heb ik participaties in achttien bedrijven, van de bouwsector tot een IT-bedrijf. Ik predik niet alleen de boodschap, maar geef ook het goede voorbeeld.”