Faillissement Lommels glasbedrijf Ducatt krijgt een staartje

Het faillissement van het Lommelse glasbedrijf Ducatt in 2017 beroert nog altijd de gemoederen. Zijn toenmalige concurrent Interfloat maant de Europese Commissie aan het onderzoek naar staatssteun weer op te nemen. Het hoopt nog altijd op een schadevergoeding van de Limburgse Reconversiemaatschappij.

“We vragen aan de Europese Commissie het onderzoek naar de Belgische staatssteun aan Ducatt te heractiveren”, zegt Josef Weikinger, de topman van de toenmalige concurrent Interfloat. Interfloat diende in 2015 bij Europa een klacht in omdat het vermoedde dat Ducatt onterecht staatssteun kreeg. “Wij hebben 70 miljoen euro verloren door de valse concurrentie van Ducatt, dat met Vlaams overheidsgeld werd gesubsidieerd. Blijkbaar kan enkel meer Europese druk de Vlaamse overheid overtuigen om over de brug te komen.”

Van gloeilamp naar glas

Ducatt was ontstaan uit de gloeilampenfabriek Emgo, een joint venture van Philips en Osram die in 2012 werd gesloten. Met steun van de Limburgse Reconversiemaatschappij (LRM) kwam er een doorstart als producent van glas voor zonnepanelen. De nieuwe aandeelhouders LRM, Capricorn Venture Partners, Dexia PE en Quest for Growth kregen later het gezelschap van Participatie Maatschappij Vlaanderen (PMV). Na enkele kapitaalverhogingen werden de overheidsbedrijven LRM en PMV de meerderheidsaandeelhouders van het bedrijf. Dat duurde tot november 2015, toen de LRM en de Limburgse ondernemers Urbain Vandeurzen en Noël Essers samen 9 miljoen euro pompten in het glasbedrijf. Het duo had toen twee derde van het bedrijf in handen.

Ducatt legde de boeken neer in mei 2017, nadat zijn belangrijkste klant, een Duitse producent van zonnepanelen, failliet was gegaan. Het bedrijf boekte in 2016 op een omzet van 26 miljoen euro een verlies van 14 miljoen. Het stapelde meer dan 80 miljoen euro verliezen op.

De gang van zaken bij Ducatt was een doorn in het oog van sommige concurrenten. Volgens berekeningen van Interfloat bedroegen de productiekosten bij Ducatt 10,8 euro per vierkante meter glas, terwijl het afgewerkte materiaal werd verkocht tegen 6 tot 6,5 euro. “Door zijn prijzenpolitiek verloren we miljoenen omzet”, argumenteert Interfloat-voorzitter Josef Weikinger.

“Wat een onzin”, fulmineert een ondernemer die lang bij dit dossier betrokken was. “Interfloat moest zijn prijzen niet laten zakken omdat wij dat eerst deden. Het moest dat doen omdat de Chinese staatsbedrijven de Europese markt met goedkope producten overspoelden. Ook Ducatt moest zijn prijzen drastisch laten zakken. Dat gebeurde in een periode dat Ducatt onderzoek en ontwikkeling deed naar hoogwaardige producten, waar de Chinese concurrentie niet tegenop kon. We hoopten het bedrijf te redden door te blijven draaien tot de ontwikkeling rond was.”

Klacht bij Commissie

In januari 2015 diende Interfloat een klacht bij de Europese Commissie, die in mei 2016 een onderzoek startte naar concurrentievervalsing. In een beslissing van oktober 2016 stelt de Commissie dat LRM en PMV staatsbedrijven zijn. Omdat ze specifiek kapitaal verschaffen, is er een argument voor het standpunt “dat die ondernemingen niet zuiver op marktvoorwaarden opereren, maar minstens ten dele lijken te zijn opgezet om doelstellingen van overheidsbeleid na te streven en dat hun handelingen aan de Staat zijn toe te rekenen”. De Commissie besluit dat de financiële tussenkomst in Ducatt op staatssteun wijst, die verboden is door het Europees Verdrag. Een grondig onderzoek in overleg met de Belgische regering moet meer duidelijkheid scheppen.

“De gevraagde informatie werd aan de Commissie bezorgd en we wachten het onderzoek af”, reageert persverantwoordelijke Goele Lemmens (LRM). “Zolang het onderzoek loopt, wensen we geen commentaar te geven.”

“Hoezo staatssteun?”, reageert een bestuurder van LRM. “Er waren ettelijke privé-investeerders betrokken bij Ducatt. Ze werden overtuigd door het schitterende werk van gewezen LRM-topman Stijn Bijnens. Denk je nu echt dat Urbain Vandeurzen of Noël Essers in een bedrijf stappen waarvan ze de levensvatbaarheid betwijfelen? En jawel, het is mislukt. Investeringsmaatschappijen doen investeringen. Het is normaal dat er af en toe een mislukt.”

Een gewezen bestuurder, die het dossier gevolgd heeft: “Jawel, LRM werkt met publiek geld. Er zijn wel meer overheidsbedrijven die wereldwijd investeren in bedrijven. Die trachten toch ook zo rendabel mogelijke participaties te nemen. Wanneer is dan sprake van staatssteun? Niet, als de investering rendeert? En wel, als ze mislukt? Waanzin.”

Tot een veroordeling door de Commissie kwam het niet omdat Ducatt in mei 2017 failliet ging. Josef Weikinger deed met Interfloat nog een mislukte poging om de boedel over te nemen.

Eind vorig jaar noemde Stijn Bijnens, nu de topman van het IT-bedrijf Cegeka, in een interview met De Standaard het Ducatt-dossier zijn grootste mislukking. “Dat was de slechtste investering. We verloren bijna 40 miljoen euro. You win some, you lose some. Eigenlijk kan je hier maar één ding uit leren: vecht niet met China op het vlak van productie. We hadden een werkend, zeer innovatief product, dat misschien te vroeg op de markt was. Maar als Chinezen hier glas op de markt brengen tegen een prijs die lager ligt dan die van het zand, de elektriciteit en het gas om dat glas te maken, dan heb je een probleem.”

Dossier vlot niet

Interfloat startte na het faillissement gesprekken met de Commissie over hoe het verder moet. “Op 26 juli 2018 spraken we met Martinez Rivero, hoofd van de eenheid industriële herstructurering van het directoraat-generaal Mededinging”, aldus Weikinger. “Die liet verstaan dat een snelle schikking tussen de Vlaamse regering, LRM en PMV over een schadevergoeding de onderzoeksprocedure zou kunnen beëindigen.”

De woordvoerder van het directoraat-generaal wil niet ingaan op onze vraag naar meer duidelijkheid over de gesprekken met Interfloat. Eind augustus 2018 vertrok een brief van de advocaat van Interfloat naar het kabinet van de Vlaamse minister van Economie Philippe Muyters (N-VA), zijn federale collega Kris Peeters (CD&V) en LRM. Die brief verwees naar het gesprek met de Commissie, met de vraag om onderhandelingen te beginnen over een vergoeding. Er kwam nog geen positief antwoord op die vraag.

“Dit dossier behoort tot de bevoegdheid van LRM, dat financieel autonoom beslist”, klinkt het op het kabinet-Muyters. “LRM wacht op het standpunt van de Europese Commissie.”

“Ondertussen vlot het dossier totaal niet”, stelt Weikinger. “We zullen de Commissie op de hoogte brengen, en vragen of ze het dossier weer op de rails kan zetten.” De woordvoerder van het directoraat-generaal Mededinging laat weten dat het onderzoek nog loopt en wil geen commentaar geven. Weikinger overweegt ook een gerechtelijke actie om een schadevergoeding te verkrijgen.