Ook kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) hebben de voorbije jaren te maken gekregen met steeds meer lange afwezigheden. Hoe groter de kmo, hoe frequenter de ziektemelding. Het gevaar voor een absenteïsmecultuur dreigt dan ook voor veel kmo’s. Dat blijkt uit cijfers van HR-dienstverlener Securex.
Ook in 2017 bleef het absenteïsme in de Belgische privésector stijgen. Het totale ziektepercentage voor bedrijven tot duizend werknemers evolueerde van 6,58 procent in 2016 tot 6,88 procent in 2017. Op een gemiddelde werkdag in 2017 waren in totaal 7 werknemers afwezig: 2 werknemers op 100 korter dan een maand, 2 sinds een maand tot een jaar en bijna 3 sinds langer dan een jaar. Het langdurig absenteïsme, afwezigheden langer dan een jaar wegens ziekte, is nog steeds de hoofdverantwoordelijke voor deze continue opwaartse evolutie. Dat steeg van 2,68 procent naar 2,82 procent. Nieuw is dat in 2017 ook het ‘middellange’ ziektepercentage, van een maand tot een jaar, bijdroeg aan deze stijgende trend. Het korte ziektepercentage (minder dan een maand) bleef dan weer stabiel.
Securex benadrukt dat niet alleen grote bedrijven maar ook kmo’s last hebben van een stijgend aantal lange afwezigheden. Sinds de crisis in 2008 steeg het percentage werknemers dat op een gemiddelde dag langer dan een jaar afwezig was met 60 procent in de kleinste kmo’s. Bij de grootste kmo’s klokte die stijging zelfs af op 120 procent.
In de microbedrijven (minder dan 10 werknemers) komen afwezigheden minder frequent voor. ‘Als ze er zijn, zijn ze wel langdurig van aard’, zegt Heidi Verlinden van Securex. ‘De weinig frequente maar langdurige afwezigheden zijn het meest uitgesproken in bedrijven tot 5 werknemers. Afwezigheden duren daar gemiddeld zelfs iets langer dan in bedrijven vanaf 1.000 werknemers. Deze werknemers blijven pas thuis als het écht niet anders kan: bij een probleem dat een lange behandeling of een lang herstel vraagt.’
Voor bedrijven tot 200 werknemers geldt: hoe groter het bedrijf, hoe frequenter de afwezigheden. ‘Dat betekent ook dat een groeiende kmo met steeds meer ziektemeldingen te maken krijgt. Dat weegt zwaar op de organisatie. De grootste hebben zelfs een frequentie die hoger ligt dan in bedrijven met 500 tot 1.000 werknemers’, zegt Verlinden.
Terwijl er in kleine kmo’s nog een familiecultuur heerst, verdwijnt dit volgens Securex naarmate het bedrijf groeit. ‘Hoe groter het bedrijf, hoe meer de nadruk op hiërarchie komt te liggen. En hoe meer leidinggevenden de coördinatie van het werk op zich nemen. Dat maakt dat werknemers zich bij ziekte minder verantwoordelijk voelen voor het werk dat blijft liggen of dat bij collega’s terechtkomt.’
