Hoe grote bedrijven succesvol kunnen samenwerken met start-ups

Fons Leroy © belga
Dimitri Dewever medewerker Trends

Strenge selectiecriteria, omslachtige aanbestedingsprocedures en financiële onzekerheid zijn voor grote bedrijven en overheden obstakels om zaken te doen met start-ups. Uitzonderingen in ons land zijn de VDAB en Digipolis Antwerpen. “Interactie en een duoaanpak zijn ons geheim.”

Bijna de helft van de 154 medische start-ups in ons land vindt het aantrekken van klanten de moeilijkste uitdaging. Dat blijkt uit een studie van Startups.be en ING. De sector is erg gesloten en sterk geregulariseerd, klinkt het. In andere sectoren is de teneur bijna dezelfde. Volgens de Nederlandse startersspecialist Thijs Peters maakt de bureaucratie bij grote ondernemingen veelbelovende start-ups kapot. Toch hebben grote bedrijven start-ups nodig om te innoveren.

Die mening deelt ook Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB). “Start-ups bekijken de markt en de nieuwe mogelijkheden door een onafhankelijke, creatieve en ambitieuze bril. In tegenstelling tot grote bedrijven zijn ze heel wendbaar, vrijwel meteen beschikbaar en kunnen ze snel proof of concepts leveren (proefsystemen die tonen of een technologie haalbaar is, nvdr). Door met start-ups samen te werken, verhogen we onze eigen wendbaarheid.”

De VDAB werkt samen met start-ups voor de invoer van artificiële intelligentie, machineleren, systeemarchitectuur en blockchaintechnologie. Fons Leroy: “Wij zijn van nature een technologisch gedreven organisatie. Zowat al onze diensten berusten op softwaretoepassingen en al onze databanken zijn digitaal. We hebben zeer zware systemen die de vacatures van de werkgevers en de dossiers van de werkzoekenden beheren. Willen we succesvol blijven, dan moeten we geregeld vernieuwen. Daar hebben we de juiste externe expertise voor nodig.”

Ook de stad Antwerpen vertrouwt op start-ups om haar dienstenaanbod wendbaarder en proactiever te maken met digitale technologieën. Haar IT-partner Digipolis Antwerpen koppelt de best passende start-up aan elke opdracht of uitdaging. “Snelheid, inventiviteit en frisse nieuwe invalshoeken zijn de grootste troeven van starters”, zegt Peter Crombecq, directeur van Digipolis. “Bovendien hanteren start-ups heel interessante prijzen. Ze hebben nauwelijks overheadkosten. Je betaalt puur het werk. Dat maakt zulke samenwerkingen heel kostenefficiënt.”

Aanbestedingen

Openbare aanbestedingen bij overheden zijn dikwijls een rem voor start-ups. Beginnende bedrijfjes zijn niet vertrouwd met de trage procedures. Daarom gebruikt de VDAB een aangepaste formule om met start-ups samen te werken. “We volgen nooit de langste procedures”, zegt Fons Leroy. “De overheidsopdrachten die we aan start-ups toevertrouwen, zijn meestal kort.”

De overheidsbureaucratie is een struikelblok voor starters, vindt ook Peter Crombecq. “Bestekken lezen, documenten opsturen, gegevens invullen: start-ups kunnen die complexe procedures bijna nooit doorworstelen. Ze zijn bezig met hun product of dienst. Daarom hebben wij dat hele systeem toegankelijker gemaakt. We hebben een laagdrempelige portaalsite, die alle opdrachten en uitdagingen voor de stad Antwerpen bundelt, en waarop jonge bedrijven kunnen intekenen. Van elke opdracht krijgen ze een berichtje. Wij begeleiden de aankoopprocedure volledig. We hebben via dat kanaal al meer dan 500 bereidwillige start-ups bereikt en zo’n 200 opdrachten gegund. Per opdracht trekken we gemiddeld tien tot veertig starters aan, die hun ideeën mogen voorstellen.”

In twee richtingen

De VDAB stelt ook haar eigen expertise ter beschikking aan start-ups. “De start-up Jobwalkr benaderde ons onlangs met de vraag of hij gebruik mocht maken van onze Vacature API (een softwaresleutel waarmee bedrijven elkaars toepassingen kunnen gebruiken, nvdr)”, zegt Fons Leroy. “Zo konden ze hun programma koppelen aan onze vacaturezoekfunctie. We hebben hen daarvoor de nodige ondersteuning geboden. Soms organiseren we ook pop-upwerkwinkels om start-ups te helpen de juiste profielen aan te trekken. We werken dus in twee richtingen.”

Ook Digipolis maakt startende bedrijven slimmer, vindt Peter Crombecq. “We geven ze inzicht in hoe ze bepaalde overheidsopdrachten kunnen winnen, welke criteria een doorslaggevend zijn. Daarvoor organiseren we trainingen. We overwegen ook een start-upacademie op te richten, waar we starters nog sterker kunnen maken in het verzilveren van opdrachten. Veel starters hebben schitterende ideeën, maar missen de kennis en de ervaring om die te pitchen en op grotere schaal te verkopen. Dat is zonde. Door onze aanpak komen die goeie ideeën niet alleen bovendrijven, ze worden ook gerealiseerd.”

Fons Leroy ziet vooral voordelen in de samenwerking met start-ups. “In de omkadering en de gesprekken investeren we heel wat tijd, maar dat weegt niet op tegen de voordelen. We hebben nog geen enkele samenwerking met een start-up afgerond zonder een goed resultaat. Interactie en een duoaanpak zijn ons geheim.”

Financiële onzekerheid

Starters kunnen meestal niet de volledige dienstverlening van een groot bedrijf voor hun rekening nemen, zegt Peter Crombecq. “Projecten die zeven dagen per week, 24 uur per dag ondersteuning nodig hebben, kunnen jonge ondernemingen met een handvol medewerkers meestal niet uitvoeren. Die garanties mag je ook niet verlangen van een start-up, vind ik. Zij leveren een concept, een idee of een product, maar zelden een complexe totaaloplossing. Dat is prima zo.”

De financiële betrouwbaarheid van een start-up is vaak moeilijk in te schatten. Toch is dat nauwelijks een risico voor de VDAB. “We werken vaak met tussenstructuren, zoals Start it @kbc of Coda Campus”, zegt Fons Leroy. “Zulke incubators kennen hun start-ups door en door. Ze bieden een vorm van garantie over de expertise, de solvabiliteit en de betrouwbaarheid van jonge bedrijven.”

Ook Digipolis Antwerpen wil de slaagkansen van een project niet te veel laten afhangen van de solvabiliteit van een start-up. Peter Crombecq: “Als we een product bestellen bij een start-up, willen wij de zekerheid dat, mocht het bedrijf failliet gaan, het werk makkelijk door iemand anders kan worden overgenomen. Daarom werken we zo veel mogelijk met opensourcesoftware. Indien nodig kunnen andere partijen er voort aan werken.”

“Ik kan een samenwerking met een start-up alleen maar aanbevelen, besluit Fons Leroy. “De regering legt heel sterk het accent op innovatie en nieuwe toepassingen. Dat lukt alleen als de overheid ook meedoet. De VDAB draagt haar steentje bij. Ik merk ook een stijgende interesse bij andere Vlaamse overheden. We zijn blij dat we een voortrekkersrol spelen.”

‘De sprong wagen’

“Wij hebben erg lang getwijfeld om samen te werken met start-ups”, zegt Peter Crombecq, de directeur van Digipolis. “Het idee schrikte ons een beetje af. Zullen we de juiste partners vinden, zullen ze sterk genoeg zijn, zullen ze met ons willen samenwerken?


Onze houding is radicaal veranderd, nadat we hadden gepraat met een aantal start-upcoaches, onder wie Omar Mohout en Karen Boers.


Een week later zijn we op zoek gegaan naar een eerste samenwerking met een start-up, wat tot het project Slim Naar Antwerpen heeft geleid. We hadden die knoop veel eerder moeten doorhakken. Veel bedrijven en overheden moeten hun angst overwinnen, maar ik raad iedereen aan de sprong te wagen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content