Hoe een nieuwe geheime formule uw woonkrediet helpt te bepalen

Banken berekenen de tarieven voor een woonkrediet met de hulp van formules. Straks houden die ook rekening met allerlei nieuwe gegevens. Welke die zijn, is niet helemaal duidelijk.

BNP Paribas, de Franse holding boven de Belgische bank BNPP Fortis, had maandag een meeting met investeerders. Volgens De Tijd werd daar gezegd dat Belgische bank een versnelling hoger schakelt in het aanleggen van meer gedetailleerde klantenprofielen. Dat zou tot een ‘selectiever prijzenbeleid’ bij de woonkredieten van BNPP Fortis leiden. Ook andere banken hebben al initiatieven aangekondigd om meer informatie te verzamelen over hun klanten en die te gebruiken om hen een gepersonaliseerd aanbod te doen in kredieten, beleggingen of verzekeringen. Efficiënt gebruik van die informatie moet tot meer winst en minder risico leiden voor de bank.

Vaste telefoonlijn?

Om in te schatten of u wel degelijk uw woonlening iedere maand kunt aflossen, kijkt de bank nu naar de verhouding tussen het te lenen bedrag en de woning (de quotiteit), het inkomen, de leeftijd, de spaarcenten, enzovoort. Naast die klassieke criteria is de financiële sector op zoek naar extra informatie voor een aanbod op maat van de klant, en data die een stabiele financiële situatie en terugbetalingscapaciteit bevestigen.

De meest uiteenlopende zaken zouden al onderzocht zijn, onder meer of u een vaste telefoonlijn hebt. Klanten met een vast nummer zouden een stabieler leven hebben en dus een betere partij zijn om geld aan te lenen. Ook de woonplaats – ligt die in een wijk waar bijvoorbeeld veel armen wonen – zou al bekeken zijn om het risico op wanbetaling mee te helpen berekenen. Het is onduidelijk of deze voorbeelden effectief voorspellen of iemand een hypothecair krediet correct aflost. De uitwerking in de praktijk staat dus nog niet vast, maar over het algemeen principe twijfelt de sector niet meer: Meer informatie van en over klanten leidt tot een aanbod op maat van de klant en minder risico voor de bank.

Direct het beste aanbod

“Een vaste telefoonlijn is een absoluut irrelvante factor voor ons”, zegt Hans Mariën, woordvoerder van BNPP Fortis. “Veel jongere gezinnen hebben enkel nog mobiele telefoons. Het beslissingsproces zal nog altijd vrij klassiek verlopen en factoren zoals de quotiteit, het inkomen blijven doorslaggevend. Wat nu in de pers kwam, was eigenlijk niet nieuw. We hadden vorig jaar al aangekondigd dat we ons aanbod voor kredieten personaliseren. Klanten gaan bijna altijd bij verschillende banken langs voor een hypothecair krediet. Soms beantwoordde ons eerste voorstel niet aan de wensen en de noden van de klant, en dan is er altijd het risico dat die mensen voor een andere bank kiezen.”

“Door die klantenprofielen beter op te stellen willen we er voor zorgen dat ons eerste voorstel direct het juiste is. De marges verhogen op woonkredieten speelt inderdaad ook mee, nu de rente historisch laag staat. Maar het gaat ons vooral om de verbetering van ons commercieel aanbod. Welke nieuwe factoren we in rekening brengen, behoort tot de interne keuken”, zegt Mariën. “Maar dat gaat om het personaliseren van het voorstel. De eerste stap, of mensen een lening kunnen krijgen bij ons, zal altijd in alle transparantie gebeuren. Mensen krijgen altijd een de reden waarom ze bijvoorbeeld niet in aanmerking komen voor een woonkrediet.”

Privacy

De financiële sector experimenteert als met robot-adviseurs om klanten beleggingen op maat voor te stellen. Kredieten volledig automatisch toekennen, gebeurt niet in België. “Dat is niet wettelijk”, zegt Willem Debeuckelaere van de Privacycommissie. “De wetgeving verbiedt bijvoorbeeld het automatisch toekennen van een woonkrediet. Ook onder GDPR (een ingrijpende Europese privacyhervorming die volgend jaar van toepassing wordt, nvdr) blijft dat verboden. Een echte bankbediende zal dus nog altijd beslissen of iemand een lening krijgt en tegen welke voorwaarden. Ik denk ook dat de sector er nog niet uit is welke informatie ze door software laat verwerken. Er is altijd het risico op nattevingerwerk, criteria die eigenlijk weinig voorspellen.”

“Wel zullen algoritmes een meer belangrijke rol spelen in de dienstverlening van banken en verzekeraars. Zowat elke sector probeert zijn processen te automatiseren door ‘big data’ te analyseren. Begin dit jaar heeft de Privacycommissie een rapport daarover gepubliceerd, met principes waarop men moet letten. Belangrijk is bijvoorbeeld transparantie. Iemand zou moeten weten welke factoren in zo’n algoritme een impact hebben op bijvoorbeeld de rente van zijn lening. Bedrijven kunnen schermen met het bedrijfsgeheim, de nieuwe Europese regelgeving laat dat ook toe. Maar de Privacycommissie moet dan eigenlijk inzage krijgen. Het bedrijf hoeft niet de formule bekend te maken, maar er is dan toch iets van toezicht op hoe die algoritmes werken. En of die data correct zijn verzameld.”