‘Met een beetje pech was de wondercoach Martinez een dikke loser’

Nu de emoties van de Wereldbeker achter ons liggen, is het tijd voor nuchtere analyses. Dat zegt Marc Buelens, professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Sinds enkele jaren is het bon ton in de politiek, vooral in CD&V-hoek, om het nationalisme aan te wijzen als de moeder van alle kwaad. Ik heb nochtans bij de hysterische viering van onze Rode Duivels geen CD&V-politicus op tv gezien die waarschuwde voor wat zich op de Grote Markt in Brussel of in Kroatië afspeelde.

Sport is passie. Astmalijders winnen de Ronde Van Frankrijk, een dopingzondaar à la Richard Virenque werd jarenlang langs Franse wegen eindeloos toegejuicht. Ja, de homo sapiens is een rationeel wezen dat sterk pleit voor meer gelijkheid in de maatschappij, tot er elf spelers op het terrein verschijnen die in één week meer verdienen dan u in een jaar. Leve België, wij hebben gescoord en de heren voetballers zijn elke euro waard.

Martinez

Uiteraard is het leiderschap van bondscoach Roberto Martinez uitvoerig geanalyseerd en bejubeld. Iedereen weet dat een leider de taal van zijn volgelingen moet spreken. De man spreekt geen Frans of Nederlands. De Vlaamse Beweging heeft tientallen jaren geijverd om een cultuurvreemde taal uit onze samenleving te bannen. Maar Engels is niet cultuurvreemd, het is de taal van Donald Trump, Dallas en McDonald’s.

Versta me niet verkeerd, ik vind de man wel sympathiek en clever. Nee, hij spreekt niet onze taal, maar wel de taal van het voetbal, zegt hij. Zeer knap: aan mijn lessen over leiderschap moet ik nu toevoegen dat het begrip taal voldoende ruim moet worden geïnterpreteerd.

En wat zijn de vijf geheimen van zijn leiderschap? 1) resultaten 2) resultaten 3) resultaten 4) resultaten 5) resultaten. Dat is ook weer erg Amerikaans. Tot ongeveer 1910 was leiderschap een kwestie van karakter, en dat toonde je vooral door groots te zijn na een nederlaag. Het gedicht ‘If’ van Rudyard Kipling geeft dat wonderwel weer. ” If you can meet with triumph and disaster, and treat those two impostors just the same.” Als Martinez Engels mag spreken, mag ik toch ook the original citeren? Overwinning en nederlaag zijn twee bedriegers. Laat je er niet door misleiden.

Even een gedachte-experiment. België geraakt twee-nul achter tegen Japan (u heeft niet veel fantasie nodig om u zich dat uiterst onwaarschijnlijke gebeuren voor te stellen). België haalt de achterstand in, er komen verlengingen en Japan wint op penalty’s. De geluksfactor in voetbal is vrij hoog, de bal is rond. Dat maakt die sport ook zo aantrekkelijk. Met een beetje pech was de wondercoach Martinez een dikke loser, tenzij je natuurlijk zoals Napoleon oordeelt dat de belangrijkste eigenschap van een generaal geluk is.

Laat me wel duidelijk zijn: voor zover ik kan oordelen, is al het goede dat over de man gezegd en geschreven wordt, vrij relevant. Je hoort weinig dissonante stemmen. Maar die hoorde je op BBC over Gareth Southgate of op TF1 over Didier Deschamps ook niet. Hoewel Jan Mulder niet bepaald onder de indruk was van hun coachingtalent, maar die kon zijn boodschap alleen op de VRT kwijt.

Losers

De winnaars kennen we, maar het is merkwaardig stil over de grote losers van dit kampioenschap. Herinnert u zich nog Paul, de octopus die de uitslag van elke match perfect kon voorspellen? Voor de Wereldbeker was er een plejade aan Grote Voorspellers: Achilles de blinde kat uit Sint-Petersburg, Shaheen de kameel, een vlucht parkieten en Marc, professor emeritus uit De Haan. Hebt u nog van hen gehoord? Al die voorspellers zijn dé losers van de Wereldbeker.

Behalve professor Marc. Zijn voorspelling was wél de juiste. Had u voor het toernooi gelezen over de ploeg met de hoogste marktwaarde aan spelers? Niet alleen Martinez gebruikt analytics, Marc ook. Acht weken spelen, de passies laaien hoog op, en finaal is het de ploeg met de hoogste marktwaarde die wereldkampioen wordt: Frankrijk. Quod erat demonstrandum, want de markten hebben altijd gelijk. Dat soort zinnetje past toch in een zakenblad?